Vikingen en religie
Ten tijde van Karel de Grote heersten de Vikingen op zee. 
Het ligt voor de hand dat ze ook op Ameland zijn geweest.
Verondersteld wordt dat het eiland, dat toen niet rijk geweest kan zijn, als uitvalsbasis heeft gediend.
De Friese handel maar ook de Amelander handel met de Scandinavische landen ging in de 9e eeuw gewoon door.
Dit kan alleen met goedkeuring van de Noormannen hebben plaatsgevonden. Voorts is er de naamgeving van de dorpen Hollum en Ballum die zich ten tijde van de 9e eeuw als een politieke eenheid ontwikkelden. De namen herinneren aan de Noorse mythologie en wel aan de goden Holder en Balder.
De kerstening kan op Ameland pas goed zijn beslag vinden als de Vikingen definitief van het eiland zijn verdwenen.
Kloosters op Ameland
Hoewel de kloosters op Ameland tot de middeleeuwen een grote invloed op het eiland hebben gehad, is uit onderzoek gebleken dat er geen klooster op Ameland heeft gestaan.
Wel zijn de uithoven van het klooster Foswerd zeer actief op het eiland geweest. Benedictijner monniken hebben vanuit Buren, vanuit Ballum en westelijk van Hollum veel werk verricht.
Tot 1580 heeft de oostelijke helft van het eiland deel uit gemaakt van het kloosterbezit op Ameland. Na de reformatie in 1580 verloor het katholieke geloof haar machtspositie, katholieke erediensten werden verboden.
En de stroming van de wederdopers kreeg grote aanhang. Tal van Amelanders bekeerden zich tot het calvinisme. Oogluikend werd dit door de Cammingha’ s echter toegestaan. Van deze godsdienstvrijheid hebben ook de doopsgezinden geprofiteerd.
Verdraagzaam.
De verdraagzame houding van de Cammingha’ s was te verklaren door het feit dat zij de positie van Ameland als vrije en onafhankelijke erfheerlijkheid in die woelige tijden trachtten te handhaven. In 1559 werd de kerk van Hollum door Watergeuzen verwoest, gedurende een eeuw stonden alleen de muren overeind. In 1678 werd de kerk herbouwd. Bij deze gelegenheid werd de kerk versierd met een groot gedenkraam voor de Cammingha’s. Waarschijnlijk zijn toen 36 wapenglazen aangebracht aangezien het eilandbestuur uit 36 personen bestond, de twaalfraden van Hollum, Ballum en Nes.
In 1798 verliest Ameland zijn zelfstandigheid en wordt het onderdeel van de Bataafse Republiek. Onder aandrang van de patriotten wordt het raam vernield. In 1802 is de kerk hersteld en is er een nieuw raam geplaatst. De wapenglazen van het eilandbestuur ontsnapten aan de beeldenstorm omdat er geen wapenschild op stond afgebeeld maar afbeeldingen van schepen.
Om de krappe financiële situatie op te lossen zijn tijdens de restauratie van de kerk in 1879 de ramen verkocht. In 1975 doken de wapenglazen op in Parijs. Zes zijn inmiddels eigendom van het Scheepvaartmuseum te Amsterdam.
Bestuur en politiek
De staatkundige en rechtsgeschiedenis van Ameland geeft ons het beeld van een klein, onbeduidend staatje, ‘dat zich van het gewest, waartoe het behoorde, door de bijzondere toestand waarin dit gewest verkeerde, wist los te maken en die vrijheid eeuwen lang wist te bewaren ‘. Aldus Jan Houwink in zijn proefschrift uit 1899.
Over de tijd tot het einde van de 14e eeuw is over de staatkundige geschiedenis van Ameland nagenoeg niets bekend. Of er toen al sprake was van een bestuur valt niet meer na te gaan. Wellicht was er wel enige vorm van bestuur, zoals een dorpshoofd of dorpsoudste.
Het blijven allemaal vage verhalen, zoals bijvoorbeeld Radboud 1, die in 690 op Ameland zou hebben vertoefd, dat hij Fostaland noemde. Ook zou er sprake zijn van een klooster genaamd Fostewert, doch restanten van dat klooster zijn nooit gevonden. En de Noormannen zouden op Ameland hebben vertoefd maar ook dat is onzeker.
De eerste keer dat Ameland op papier benoemd werd was op 10 juni 1396.
Er waren in die tijd reeds enige dorpen en het gehele eiland viel onder het gezag van Ferwerderadeel (Friesland). De graaf van Holland, Albrecht van Beieren, schreef in dat stuk, dat de Amelanders neutraal zouden blijven in de oorlog, die Albrecht tegen de Friezen zou voeren.
